బ్యాడ్ బ్యాంక్.. పెద్దోళ్లకే గుడ్!
ప్రతీకాత్మక చిత్రం
‘బ్యాడ్ బ్యాంక్’ అని పిలిచే సంస్థ నేషనల్ అసెట్ రీకన్స్ట్రక్షన్ కంపెనీ లిమిటెడ్ (ఎన్ఏఆర్సీఎల్). ఇది వాణిజ్య బ్యాంకుల మొండి బకాయిలను పరిష్కరించడంపై దృష్టి పెడుతుంది. ఆస్తులను స్వాధీనం చేసుకుని, వాటిని విక్రయించడం లేదా పునర్నిర్మించడం ద్వారా నష్టాలను తగ్గించడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. దీని ప్రాథమిక లక్ష్యం రూ.500 కోట్లు, అంతకంటే ఎక్కువ విలువైన పెద్ద మొత్తంలో ఉన్న కార్పొరేట్ రుణాలను స్వాధీనం చేసుకోవడం. ఈ ప్రక్రియ బడాబాబులకు నేరుగా ‘‘లోన్ మాఫీ’’ కాకపోయినా, పరోక్షంగా భారీ ప్రయోజనాలను అందిస్తుంది. బ్యాంకులు వసూలు కష్టమని భావించిన రుణాలను ఎన్ఏఆర్సీఎల్ తక్కువ ధరకు కొనుగోలు చేస్తుంది. ఫలితంగా, అసలు రుణగ్రహీత సంస్థలు తక్కువ మొత్తంలో సెటిల్మెంట్ చేసుకొని అప్పుల ఊబి నుంచి బయటపడే అవకాశం ఉంటుంది. ఇది పన్ను చెల్లింపుదారుల సొమ్మును ఉపయోగించి కార్పొరేట్ సంస్థల నష్టాలను పూడ్చడం వంటిదని విమర్శకులు అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఎన్ఏఆర్సీఎల్ జారీ చేసే సెక్యూరిటీ రసీదులకు కేంద్ర ప్రభుత్వమే గ్యారెంటీ ఇస్తోంది. అంటే, మొండి బకాయిలు వసూలు కాకపోతే, ఆ నష్టాన్ని చివరికి ప్రభుత్వ ఖజానా నుండే భర్తీ చేయాల్సి ఉంటుంది. ఇది బడాబాబుల రిస్క్ను ప్రజలపైకి బదిలీ చేయడమేనని విమర్శలున్నాయి. మరోవైపు, లక్షల సంఖ్యలో ఉన్న చిన్న, సన్నకారు రైతులు, గృహ రుణ గ్రహీతలు ఎదుర్కొనే సమస్యలకు ఈ ‘‘బ్యాడ్ బ్యాంక్’’ వ్యవస్థలో చోటు లేదు. ఎన్ఏఆర్సీఎల్ పెద్ద మొత్తంలో ఉన్న కార్పొరేట్ రుణాలపై మాత్రమే దృష్టి పెడుతుంది. సామాన్యులు తీసుకున్న చిన్నపాటి విద్యా రుణాలు, వ్యవసాయ రుణాలు లేదా వ్యక్తిగత రుణాల పరిష్కారంపై ఈ సంస్థ ప్రభావం శూన్యం. చిన్న మొత్తాల రుణాలు తిరిగి చెల్లించడంలో జాప్యం జరిగితే, బ్యాంకులు లేదా రికవరీ ఏజెంట్ల నుండి తీవ్రమైన ఒత్తిడి, వేధింపులు ఎదుర్కోవాల్సి వస్తుంది. బడా కార్పొరేట్ సంస్థలకు లభించే ‘‘పరోక్ష రాయితీలు’’ లేదా సులభమైన సెటిల్మెంట్ అవకాశాలు సామాన్యులకు అందుబాటులో ఉండవు. ‘‘బ్యాడ్ బ్యాంక్’’ విధానం ద్వారా బడా సంస్థల వేల కోట్ల అప్పులను సులభంగా పరిష్కరించడానికి ప్రభుత్వం సహకరిస్తోందని, కానీ సామాన్య ప్రజల చిన్న రుణాల మాఫీ విషయంలో మాత్రం కఠినంగా వ్యవహరిస్తోందన్న ద్వంద్వ నీతి స్పష్టంగా కనిపిస్తోందని ఆర్థిక నిపుణులు కూడా వ్యాఖ్యానిస్తున్నారు. ఎన్ఏఆర్సీఎల్ వ్యవస్థ బ్యాంకింగ్ రంగ స్థిరత్వానికి తోడ్పడినప్పటికీ, దానివల్ల కలిగే ప్రధాన ప్రయోజనాలు పెద్ద కార్పొరేట్ రుణగ్రహీతలకే పరిమితమవుతున్నాయని, సామాన్య ప్రజల ఆర్థిక సమస్యలకు మాత్రం ఈ విధానం పరిష్కారం చూపడం లేదని స్పష్టమవుతోంది.
బ్యాడ్ బ్యాంకు విధులు:
భారత ప్రభుత్వ చొరవతో బ్యాంకింగ్ రంగంలోని ఒత్తిడితో కూడిన ఆస్తులను పరిష్కరించడానికి ఎన్ఏఆర్సీఎల్ను స్థాపించారు. బ్యాంకుల బ్యాలెన్స్ షీట్లను క్లియర్ చేయడం, తద్వారా అవి కొత్తగా రుణాలు ఇవ్వడంపై దృష్టి పెట్టేలా చేయడమే దీని పని. ఎన్ఏఆర్సీఎల్ ఒక అసెట్ రికన్స్ట్రక్షన్ కంపెనీగా పనిచేస్తుంది. ఇది బ్యాంకుల నుంచి మొండి బకాయిలను (రూ.500 కోట్లు, అంతకంటే ఎక్కువ విలువైనవి) కొనుగోలు చేస్తుంది. ఎన్ఏఆర్సీఎల్.. బ్యాంకులకు అంగీకరించిన రుణ విలువలో 15 శాతం నగదు రూపంలో చెల్లిస్తుంది. మిగిలిన 85% మొత్తానికి ప్రభుత్వ హామీ కలిగిన ‘సెక్యూరిటీ రసీదులు’ జారీ చేస్తుంది. ఇండియా డెట్ రిజల్యూషన్ కంపెనీ లిమిటెడ్ అనే మరో సంస్థ, ఎన్ఏఆర్సీఎల్ కొనుగోలు చేసిన ఆస్తులను నిర్వహించడం, వాటి పరిష్కార ప్రక్రియ (రికవరీ) పర్యవేక్షించడం చేస్తుంది. జనవరి 2025 నాటికి, ఎన్ఏఆర్సీఎల్ సుమారు రూ.1.05 లక్షల కోట్ల విలువైన ఒత్తిడితో కూడిన ఆస్తులను (మొండి బకాయిలు) బ్యాంకుల నుంచి స్వాధీనం చేసుకుంది. అయితే, గత ఏడాది జూలై నాటికి సుమారు రూ.33,000 కోట్ల విలువైన రెండు ఖాతాలకు సంబంధించి పరిష్కార ప్రణాళికలు మాత్రమే ఆమోదించబడ్డాయి. ఎన్ఏఆర్సీఎల్ లక్ష్యం రుణాలను మాఫీ చేయడం కాదు, వీలైనంత ఎక్కువ మొత్తాన్ని తిరిగి రాబట్టడం ద్వారా బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థకు సహాయం చేయడం. కానీ, బడాబాబులకే దీని వల్ల ప్రయోజనం కలుగుతోందన్న విమర్శ ఉంది.