ఆషాడ మాసంను శూన్యమాసం అంటారు. అందుకే ఈ మాసంలో వివాహాలు, ఇతర శుభకార్యాలు చేయకూడదని పండితులు చెబుతున్నారు. ఈ మాసంలో వచ్చే విశేషమైన తిధి ఆషాడ శుద్ధ ఏకాదశి. దీనిని తొలిఏకాదశి అని కూడా పిలుస్తుంటారు. విష్ణు ఆరాధకులకు ప్రముఖమైన రోజు ఇది. ఏకాదశి నుంచి పండగలు షురూ అవుతాయి. తొలి ఏకాదశి నుంచే చాతుర్మాస్యవ్రతం ప్రారంభమవుతుంది. ఆషాడ మాసంలో వచ్చే పూర్ణిమను గురు పూర్ణిమగా జరుపుకుంటారు. 

తెలంగాణలో బోనాల పండగ ఆషాడంలోనే మొదలవుతుంది. పూరిజగన్నాథుడి రథయాత్ర కూడా ఈ మాసంలోనే జరుగుతుంది. ఈ మాసంలోనే సకల జీవులకు ఆహారం అందించే ఆదిశక్తిని శాకంబరీదేవిగా కొలుస్తుంటారు. కొత్తగా పెళ్లి అయిన అమ్మాయిలు పుట్టింటికి వస్తారు. ఈ నెలలోనే ఆడవారు తప్పకుండా చేతులకు గోరింటాకు పెట్టుకోవడం ఆచారం వస్తుంది. 

ఆషాఢమాసం అశుభ మాసమని నమ్ముతుంటారు. కొన్ని కారణాల వల్ల ఈ మాసంలో శుభ కార్యాలు చేయకూడదు. దీనికి సంబంధించిన శాస్త్రీయ నేపథ్యాన్ని తెలుసుకుందాం. అశ్విన్యాది నక్షత్రాలలో అశ్వినీ, కృత్తిక, మృగశిర, పుష్య, మాఘ, ఉత్తర, ఫల్గుణి, చిత్త, విశాఖ, జ్యేష్ఠ, పూర్వాషాఢ, శ్రవణ, పూర్వాభాద్రపద ఈ 12 నక్షత్రాలు ఒక్కొక్కటి ప్రతి నెల పౌర్ణమి నాడు చంద్ర గ్రహంతో కలిసిపోతాయి. కాబట్టి ఆ మాసాన్ని సంబంధిత నక్షత్రం పేరుతో పిలుస్తారు.ఉదాహరణకు, ఆశ్వినీ నక్షత్రంతో కూడిన ఆశ్వయుజ మాసం, మృగశిరతో కార్తీక మాసం, పుష్య మాసంతో కూడిన పుష్య మాసం, మాఘ మాసం (ముఖే), ఫాల్గుణ మాసం చిత్త నక్షత్రం, చైత్ర మాసం విశాఖ, జ్యేష్ఠ గిడ్డ జ్యేష్ఠ మాసం, పూర్వాషాఢ అయినప్పుడు. మాసం, శ్రవణంతో ఉన్నప్పుడు శ్రావణ మాసం అని, ఉత్తర భాద్రపదంలో ఉన్నప్పుడు భాద్రపద మాసం అని అంటారు.

ఆషాఢ మాసం పౌర్ణమి నాడు, పూర్వాషాఢ నక్షత్రం చంద్ర గ్రహంతో కలిసిపోతుంది. కాబట్టి ఈ మాసాన్ని ఆషాఢ మాసం అంటారు. వాస్తవానికి ఈ మాసం అశుభకరమైనదని చెప్పబడింది. కానీ ఇది అశుభ మాసమని ఏ శాస్త్రంలోనూ ప్రస్తావించలేదు. ఈ మాసంలో చేసే శుభకార్యాలు ఫలించవని ఒక సామెత.అయితే మతపరమైన కారణాలతో కాకుండా సామాజిక ఆందోళనలతో ఈ మాసంలో శుభకార్యాలు చేయకపోవడానికి శాస్త్రోక్తమైన కారణం ఉంది. ఆషాడమాసంలో వివాహం, గృహప్రవేశం, ఉపనయనం, వాహన కొనుగోలు, భూమి కొనుగోలు, కొత్త వ్యాపారాలు ప్రారంభించడం వంటి శుభకార్యాలు చేయరాదు. దేశానికి వెన్నెముకైన వ్యవసాయ కార్యకలాపాలు, భారీ వర్షాలు దీనికి ప్రధాన కారణం.

రుతుపవనాలు ప్రారంభమైన తరువాత, వర్షకాలం ఉధృతంగా ప్రారంభమవుతుంది. ఉరుములు, మెరుపులు, మెరుపులు, ఈదురుగాలులతో కూడిన గర్జన ఎక్కువ. శతాబ్దాల క్రితం ఆషాఢమాసంలో కురిసిన భారీ వర్షాలకు ప్రజలు ఇళ్ల నుంచి బయటకు రాలేని పరిస్థితి నెలకొంది. ఇంట్లో నుంచి బయటకు వెళ్లాలంటే చాలా ఇబ్బందిగా ఉంది. అలాగే ఈ నెలలో పొలంలో వరి నాట్లు వేసే పనులతో పాటు వ్యవసాయ పనులు కూడా జరుగుతాయి.అందరూ సాధారణంగా వ్యవసాయ పనుల్లో నిమగ్నమై ఉండడంతో సన్నిహితులు, బంధువులు శుభకార్యాల్లో పాల్గొనేవారు కాదు. గతంలో కుటుంబ సమేతంగా శుభకార్యాల్లో పాల్గొనేందుకు నేటిలా ఆధునిక వాహనాల సౌకర్యం లేదు. ధనవంతుడైతే గుర్రపుబండిలో, సామాన్యుడైతే ఎద్దులబండిలో, లేకుంటే కాలినడకన ప్రయాణించాలి.భారీ వర్షాలకు ప్రయాణం అంత సులువు కాదు. బంధువులు లేకుండా మంచి పని అసాధ్యం, కాబట్టి ఆషాఢమాసంలో మంచి పని చేయడం అసౌకర్యంగా ఉంటుంది. ఇది తప్ప మతపరమైన కారణం లేదు.